Ρέα Γαλανάκη: «Άκρα ταπείνωση»

Και όποιος ταπεινωθεί, θα εξυψωθεί”* 
 (Tης Σωτηρίας Γεωργαντή –Literatute.gr) 

 Αν έπρεπε να δοθεί ο τίτλος του πρωταγωνιστή σε έναν μόνο χαρακτήρα του πολυπρόσωπου μυθιστορήματος της Ρέας Γαλανάκη “Η Άκρα Ταπείνωση”, αυτός θα δινόταν δικαιωματικά στην πόλη της Αθήνας.
 Μια Αθήνα που κουβαλάει το παρελθόν της στα νεοκλασικά που ρημάζουν στα σπλάχνα της, μια Αθήνα που δείχνει τις πληγές της σε κάθε ευκαιρία, μα ταυτόχρονα πάλλεται ακόμα στο ρυθμό μικρών ή μεγάλων εξεγέρσεων και αγκαλιάζει τόσο στοργικά τα παιδιά της, όσο σκληρά τα αποδιώχνει.
 Η Άκρα Ταπείνωση πότε φοράει αφήγηση στο δεύτερο πρόσωπο και πότε στο τρίτο. Με αυτές τις βουτιές μια στο υποκειμενικό σύμπαν της Τειρεσίας, η οποία απευθύνεται στον εαυτό της, και μια στο αντικειμενικό σύμπαν του αφηγητή-παντογνώστη, η συγγραφέας καταφέρνει να στήσει ένα πολυπρισματικό ανάγνωσμα, ούτε υποκειμενικό, ούτε αντικειμενικό, αλλά σίγουρα αυθεντικό και γνήσιο – το προσωπικό είναι πολιτικό, εξάλλου, κατά το γνωστό σύνθημα.

 Ένα μωσαϊκό από ετερόκλητους χαρακτήρες επιστρατεύεται για να αποδώσει με πληρότητα και ευστοχία το κλίμα των ημερών του Φεβρουαρίου του 2012 – η Τειρεσία και η Νύμφη, δύο γυναίκες που οι περιστάσεις έφεραν να ζουν στο ίδιο σπίτι με τον κοινό πόθο να συμμετάσχουν στη ζωή της πόλης, ένας γνωστός-άγνωστος που ρίχνει βόμβες-μολότωφ και ένας ιδεολογικός απόγονος του ναζισμού, μια γυναίκα από την επαρχία που νιώθει μετά από δεκαετίες ακόμα ξένη στην πρωτεύουσα και μια οικονομική μετανάστρια, εκπρόσωποι της γενιάς του Πολυτεχνείου που εξαργύρωσαν αδράτον αγώνα τους και άστεγοι επαίτες. 

 Παρά τον βαθιά πολιτικό του χαρακτήρα, το μυθιστόρημα αυτό δεν κρύβεται πίσω από τσιτάτα και ιδεολογικές αναλύσεις, ούτε δίνει εύκολες απαντήσεις. Το επίκεντρό του δεν είναι οι θεωρίες αλλά ο άνθρωπος, όχι εξιδανικευμένος αλλά με τις αγωνίες, τις αμφιβολίες και τις αδυναμίες του. Οι χαρακτήρες αναπτύσσονται σφαιρικά, όχι ως “εκπρόσωποι” κάποιου κινήματος ή κοινωνικής ομάδας αλλά ως πρόσωπα με σάρκα και οστά.

 Και όμως, δεν πρόκειται για ένα αμιγώς ρεαλιστικό μυθιστόρημα. Αντιθέτως, το μεταφυσικό στοιχείο, οι αρχαιοελληνικοί μύθοι και τα πετάγματα της φαντασίας των ηρώων το διαπνέουν από την αρχή μέχρι το τέλος και καταφέρνουν να το απογειώσουν.
Ρεαλιστικές περιγραφές συνοδεύονται και διανθίζονται από αναφορές στην αρχαία ελληνική μυθολογία, καθώς και από πλούσιες μεταφορές και παρομοιώσεις, με αποτέλεσμα να αποτυπώνεται ανάγλυφα όχι μόνο τι ακριβώς έγινε εκείνες τις φορτισμένες ημέρες στην Αθήνα αλλά πώς ακριβώς το ένιωσαν οι κάτοικοί της.
 «Δεν είχες, όμως, άλλο αντίδοτο στον φόβο από την αγάπη” καταλήγει το βιβλίο, και πράγματι, ένα πράγμα να κρατήσει κανείς από αυτό το μυθιστόρημα θα ήταν ότι ένα και μόνο ευθύ βλέμμα συμπόνιας, βαθύ και μες στα μάτια, μπορεί να σώσει μια ζωή.»

 *Ματθ. 23, 12

 ΠΗΓΗ:: http://www.literature.gr/