Ο επί 40 χρόνια καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και τώρα διευθυντής της Βιβλιοθήκης του Χάρβαρντ προβλέπει το μέλλον του έντυπου λόγου μπροστά στην επέλαση του ψηφιακού ...
- Στο τελευταίο σας βιβλίο γράφετε για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του βιβλίου. Τι λέτε σε όσους υποστηρίζουν ότι έχει έρθει το τέλος της εποχής του έντυπου βιβλίου; Και τι θα γίνει με τα παραδοσιακά επαγγέλματα του βιβλίου; Θα εκλείψουν; «Είναι παραπλανητικό να μιλάμε για “εποχή του βιβλίου”. Μπορεί τα μέσα επικοινωνίας να έχουν αλλάξει ριζικά και να παρακολουθούμε τα τελευταία 20 χρόνια αλλαγές τόσο σημαντικές όσο εκείνες που συνέβησαν με την έλευση της τυπογραφίας, αλλά είναι λάθος να πιστεύουμε ότι μπήκαμε σε μια ψηφιακή εποχή όπου το έντυπο βιβλίο θα πάψει να υφίσταται. Η ιστορία της επικοινωνίας μάς διδάσκει ότι το ένα μέσο δεν εκτοπίζει το άλλο, όπως η τηλεόραση δεν εκτόπισε το ραδιόφωνο. Μάλιστα συχνά τα παλαιά μέσα επικοινωνίας βελτιώνονται και ενισχύονται μέσα από τη σχέση τους με τα νέα. Οι διάφορες συσκευές ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων έχουν γίνει αντικείμενο μεγάλου ενδιαφέροντος, ειδικά τώρα που γίνονται όλο και πιο έξυπνες και εύχρηστες, και θα γίνονται όλο και πιο φτηνές. Η πορεία τους προδιαγράφεται ευοίωνη, αλλά σε αυτές διαβάζουμε τώρα κάτι λιγότερο από το 1% των βιβλίων που διαθέτουμε.
Άλλο παράδειγμα του πώς η σύγχρονη τεχνολογία προάγει το έντυπο βιβλίο είναι οι espresso book machines, εντυπωσιακές μηχανές από τεχνολογική άποψη, που δίνουν πρόσβαση σε μια ηλεκτρονική βάση ψηφιοποιημένων βιβλίων και μπορεί ο πελάτης να “κατεβάσει” όποιο βιβλίο θέλει, να τυπώσει και να βιβλιοδετήσει σε λιγότερο από τέσσερα λεπτά, με κόστος περίπου οκτώ δολάρια και σε ποιότητα εκπληκτική. Καταργώντας τα έξοδα μεταφοράς, διανομής και αποθήκευσης, δίνουν νέα ζωή στο βιβλίο. Στο μέλλον η ψηφιακή επικοινωνία θα είναι κυρίαρχη, αλλά αργεί ακόμη ο θάνατος του βιβλίου».
……
- Εχετε κάποια συσκευή ανάγνωσης ηλεκτρονικών βιβλίων;
«Οχι, θα έπρεπε να έχω, αλλά με τόση δουλειά στη Βιβλιοθήκη του Χάρβαρντ δεν μου μένει χρόνος για νέα μυστήρια».
- Υπάρχουν ακόμη μυστήρια στον κόσμο του βιβλίου;
«Οταν ξεκίνησα τις έρευνές μου σε αυτόν τον χώρο, η ιστορία του βιβλίου δεν υπήρχε καν ως πεδίο μελέτης. Είμαστε ακόμη στην αρχή. Οι πηγές για την ιστορία του βιβλίου είναι ανεξάντλητες και βρίσκονται παντού. Ανακαλύπτουμε διαρκώς νέες. Είναι ένα πεδίο συναρπαστικό, στην ανάπτυξη του οποίου τα ψηφιακά μέσα και το Ιnternet έχουν συμβάλει πολύ. Οι φοιτητές μου, που έχουν περάσει τη ζωή τους μπροστά στην οθόνη, βρίσκουν πλέον συναρπαστικό το βιβλίο για να το διαβάσουν και να το μελετήσουν».
- Τι γνώμη έχετε για τις σημερινές μαζικές ψηφιακές βιβλιοθήκες,όπως το Google Βook Search; Εχετε εκφράσει επιφυλάξεις.
«Το κέρδος από αυτές τις ψηφιακές βιβλιοθήκες είναι μεγάλο. Στην περίπτωση της Google η ιδέα είναι συναρπαστική και συντελεί στον εκδημοκρατισμό της γνώσης. Κάθε απομακρυσμένο σχολείο που δεν είχε καν βιβλιοθήκη θα έχει ξαφνικά πρόσβαση σε εκατομμύρια εκδόσεις. Είναι εντυπωσιακό. Η ανησυχία μου όμως είναι ότι παράλληλα εμπορευματοποιούμε τη γνώση γιατί η Google αποσκοπεί σε κάποιο κέρδος από αυτή τη δραστηριότητα. Και ο κίνδυνος είναι ότι αυτό το εμπόρευμα θα βρίσκεται στα χέρια ενός μονοπωλίου, μιας εταιρείας πολύ ισχυρής, χωρίς σοβαρούς ανταγωνιστές. Θα πρέπει να λάβουμε μέτρα ώστε να απομακρύνουμε αυτόν τον κίνδυνο. Εχω αναλάβει την πρωτοβουλία για την ίδρυση στις ΗΠΑ μιας Εθνικής Ψηφιακής Βιβλιοθήκης, η οποία μπορεί να γίνει και διεθνής αν τη συνδέσουμε με ευρωπαϊκές και άλλες βιβλιοθήκες. Το ψηφιοποιημένο υλικό της Google θα μπορούσε να είναι η αρχή μιας τέτοιας βιβλιοθήκης, η συνεργασία δεν είναι αδύνατη, αν και η Google δεν έχει δείξει να σκέπτεται να παραχωρήσει το υλικό που έχει ψηφιοποιήσει σε μια βιβλιοθήκη που μπορεί να το συντηρήσει και να το προσφέρει δωρεάν στον υπόλοιπο κόσμο».
Το τελευταίο βιβλίο τού Robert Darnton έχει τίτλο «Τhe case of books: Ρast, present and future»
(ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΚΟΥΖΕΛΗ | TO BHMA-Κυριακή 11 Απριλίου 2010)
Διαβάστε περισσότερα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου